Specyficzna grupa pracowników, jaką są nauczyciele, jest bardzo liczna i zróżnicowana. to zróżnicowanie oraz wątpliwości co do obowiązku prowadzenia instruktażu stanowiskowego dla nauczycieli sprawiają pewne trudności specjalistom ds. bhp szkolącym nauczycieli.
Szkoleniom w dziedzinie bhp podlega każdy pracownik i nauczyciele nie stanowią wyjątku od tej zasady. Nauczyciel ma prawo oczekiwać i żądać od dyrektora szkoły zapewnienia mu szkolenia odpowiedniego do rodzaju wykonywanej pracy, w tym przekazania mu informacji i instrukcji dotyczących zajmowanego stanowiska pracy lub wykonywanej pracy.
Szkolenie ma zapewnić nauczycielowi:
- zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mogącymi powodować zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia podczas pracy oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi,
- poznanie przepisów oraz zasad bhp w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy w szkole i na swoim stanowisku pracy, a także poznanie związanych z pracą obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bhp,
- nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, postępowania w sytuacjach awaryjnych oraz udzielania pomocy osobie, która uległa wypadkowi.
Bardzo ważną dla przyjmowanych form i metodyki szkoleń nauczycieli różnicą jest niewątpliwa specyfika nauczycieli jako słuchaczy. Nauczyciele są osobami posiadającymi najczęściej wyższe wykształcenie, znakomitą wiedzę o metodyce i dydaktyce, a przede wszystkim umiejętność samokształcenia. Warto więc wykorzystać te umiejętności, planując szkolenia bhp nauczycieli należy ustalić takie metody i formy szkoleń, aby uczestnicy mieli świadomość doceniania ich predyspozycji i chętnie w nich uczestniczyli.
Rodzaje szkoleń dla nauczycieli
Szkolenia bhp pracowników dzielą się na:
- szkolenie wstępne (kiedy nauczyciel jest przyjmowany do pracy) – jego charakter jest prewencyjny, ma dać pracownikowi wiedzę o nowym miejscu pracy i jego stanowisku
- szkolenie okresowe (przeprowadzane do 12 miesięcy od zatrudnienia) – jest dłuższe i ma dać solidne podstawy do kolejnych cyklicznych szkoleń okresowych.
Szkolenie wstępne jest przeprowadzane w formie instruktażu i obejmuje:
- szkolenie wstępne ogólne (instruktaż ogólny)
- szkolenie wstępne na stanowisku pracy (instruktaż stanowiskowy).
Wiele osób zadaje sobie pytanie, czy nauczyciele w ogóle podlegają obowiązkowym szkoleniom stanowiskowym. Szkolenie stanowiskowe przeprowadza się przed dopuszczeniem do pracy osób zatrudnionych na stanowiskach, na których występuje narażenie na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych.
W tym miejscu warto zajrzeć do oceny ryzyka zawodowego, którą opracował dyrektor dla swoich nauczycieli. W procesie pracy nie ma stanowisk, na których nie występowałyby chociażby czynniki uciążliwe – a zatem należy szkolić stanowiskowo wszystkich nauczycieli.
Szkolenie okresowe ma na celu aktualizację i ugruntowanie wiedzy i umiejętności w dziedzinie bhp oraz zaznajomienie nauczycieli z nowymi rozwiązaniami techniczno-organizacyjnymi w tym zakresie. Nauczyciele jako grupa zawodowa podlegająca szkoleniom okresowym znajdują się wśród pracowników administracyjno-biurowych i innych, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne.
Procedury i przepisy chroniące uczniów
Warto pamiętać, że podczas szkolenia bhp nauczycieli należy poruszyć kwestie bezpieczeństwa uczniów. Znajomość procedur postępowania pozwala zmniejszyć stres psychologiczny w pracy nauczyciela. Wśród najistotniejszych kwestii należy wziąć pod uwagę:
- lekcje wychowania fizycznego
- naukę pływania
- zajęcia z bronią sportową
- wycieczki
- warsztaty i pracownie
Podstawowe zagrożenia wypadkowe nauczycieli
Szkoła z założenia ma być miejscem bezpiecznym, jednak analizy wypadków pracowników i uczniów wskazują, że najwięcej niebezpieczeństw czyha na nich na korytarzach i boiskach. Najczęstszymi przyczynami wypadków są:
- śliskie i nierówne nawierzchnie, wystające progi
- ostre krawędzie
- niesprawny sprzęt
- gorące powierzchnie, środki drażniące
- zatrucia
- porażenie prądem