Czy pracodawca może sam wykonywać w swoim zakładzie pracy zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy? Kiedy i w jakich warunkach jest to możliwe? Bardzo często pracodawcy pytają mnie czy mogą sami prowadzić szkolenia bhp, czy sami mogą się zajmować sprawami bhp w swoim zakładzie pracy. Odpowiedź na te pytania znaleźć można w niniejszym artykule.
Praktycznie odpowiedź na to pytanie znaleźć można w Kodeksie Pracy, a dokładnie w art. 23711 §1. Wyraźnie zostało tam określone, że pracodawca, który ukończył szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp może sam wykonywać zadania tej służby jeżeli zatrudnia do 10 pracowników lub zatrudnia do 20 pracowników, ale jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Podział grup działalności na kategorie ryzyka znaleźć można w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie społeczne z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w zależności od zagrożeń zawodowych i ich skutków.
Sprawa wydaję się prawie wyjaśniona, ale pozostaje nam jeszcze kwestia najważniejsza, czyli to nieszczęsne szkolenie niezbędne do wykonywania zadań służby bhp, o którym mowa jest w Kodeksie Pracy.
Szkolenie dla pracodawców wykonujących zadania służby BHP
Wiele osób uważa, że wykonywać zadania służby bhp mogą jedynie osoby, które spełniają wymagania określone w §4 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z tym rozporządzeniem te zadania mogą wykonywać osoby posiadające zawód technika bhp, wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy albo studia podyplomowe w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy. Wszystko się zgadza jeśli chodzi o pracowników służby bhp lub osoby zatrudnione na innych stanowiskach wykonujące te zadania. Jeśli chodzi o pracodawców, którzy spełniają wyżej wymienione warunki i odbędą specjalne szkolenie, to mogą oni sami wykonywać te zadania.
Dokładnie mówi o tym rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy. §13 ust. 1 mówi, że pracodawca, który zgodnie z art. 23711 §1 Kodeksu Pracy wykonuje zadania służby bezpieczeństwa i higieny pracy, przed podjęciem wykonywania tych zadań odbywa szkolenie przeprowadzone w formie kursu lub seminarium według programu opracowanego w oparciu o ramowy program określony w części III załącznika nr 1 do rozporządzenia.
Szkolenie dla pracodawców wykonujących zadania służby BHP powinno trwać minimum 64 godziny lekcyjne po 45 minut. Celem szkolenia jest uzyskanie przez uczestników szkolenia wiedzy i umiejętności w zakresie:
a) identyfikacji i analizy zagrożeń zawodowych oraz oceny ryzyka związanego z tymi zagrożeniami,
b) prowadzenia kontroli i oceny stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym przestrzegania przepisów i zasad bhp,
c) organizowania przedsięwzięć mających na celu zapewnienie pracownikom bezpieczeństwa i ochrony zdrowia,
d) metod eliminowania lub ograniczenia oddziaływania na pracowników czynników szkodliwych dla zdrowia i niebezpiecznych,
e) ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy oraz chorób zawodowych, a także określania niezbędnych działań profilaktycznych,
f) metod i organizacji szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy,
g) popularyzacji problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy.
Po odbyciu takiego pełnego szkolenia pracodawca, który zatrudnia do 10 pracowników lub zatrudnia do 20 pracowników, ale jest zakwalifikowany do grupy działalności, dla której ustalono nie wyższą niż trzecia kategorię ryzyka w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych może sam wykonywać zadania służby bhp w swoim zakładzie pracy.
Oczywiście pracodawca musi potem okresowo odbywać szkolenie bhp, ale wtedy będzie to szkolenie dla pracowników służby bezpieczeństwa i higieny pracy i osób wykonujących zadania tej służby.